زاها حدید هنرمند معماری بود که در میان طرحها و نقشهایش جهانی فرا جنسیتی، فرا نژادی و آزاد را به جهان تقدیم نمود. زنی از جهان سوم که محدودیت های قومی و اجتماعی خود را در نوردید و مفتخر به دریافت مدال سلطنتی بریتانیا شد و این برای اولین بار بود که این مدال به یک زن تعلق میگرفت. زاها در بغداد به دنیا آمد و مدرک معماری خود را از مدرسه “ای ای”، مدرسه معماری لندن دریافت نمود. وی پس از فارغالتحصیل شدن با یکی از استادان خود به نام رم کولهاس در دفتر معماری OMA آغاز به کار کرد.
سال ۲۰۰۴ سال شکوفایی این بانوی هنرمند در عرصه معماری جهان بود. در آن سال وی مفتخر به دریافت جایزه معماری پریتزکر با طراحی ” Bridge Pavilion ” شد. هنر زاها از او شخصیتی بینالمللی و جهانی ساخت به طوری که در سال ۲۰۱۲ میلادی ملکه انگلیس لقب تشریفاتی “Dame” را به وی اهدا نمود.
در سراسر جهان میتوان طرحهای این هنرمند برجسته را به نظاره نشست ساختمانها و اماکنی که یا به صورت مستقیم توسط زاها طراحی شده است و یا برمبنای مکتب فکری و هنری او که سبک “واسازی” در معماری است بنا نهاده شده است.
– از مشهورترین آثار زاها حدید میتوان به:
– مرکز فرهنگی حیدر علیف (۲۰۰۷–۲۰۱۲)، باکو، آذربایجان؛
– مرکز ورزشهای آبی لندن (۲۰۱۱)؛
– مرکز مگی در بیمارستان ویکتوریا (۲۰۰۶)، کرکالدی، اسکاتلند؛
– ایستگاه قطار سریعالسیر ناپل (۲۰۰۶)، ناپل، ایتالیا؛
– ساختمان مرکزی بامو (۲۰۰۵)، لیپزیگ، آلمان؛
– ترن هوایی (۲۰۰۷) اینسبروک، اتریش؛
– مرکز علمی فائنو (۲۰۰۵)، وولفسبرگ، آلمان؛
– سکوی پرش اسکی برگیسل (۲۰۰۲)، اینسبروک، اتریش؛
– ایستگاه آتشنشانی ویترا (۱۹۹۴)، ویل ام راین، آلمان؛
– هتل آپارتمان ۵ ستاره پاسارگاد فرشته(۲۰۱۱–۲۰۱۷)، تهران، ایران؛
اشاره نمود.
زاها حدید برنده طراحی فاز دوم برج میلاد تهران نیز در سال ۱۳۹۱ گردید.
“زاها حدید در گذشت اما نشان داد که معماری میتواند مرزها درنوردد و زبان معماری میتواند زبان مشترک تمام مردم جهان شود.”
دکتر سولماز رضایی- تئوریسین خانه پارسی